Şeytanın İnsanlara Yaklaşma Yönleri

 

Şeytanın İnsanlara Yaklaşma Yönleri

“Önlerinden, arkalarından, sağlarından ve sollarından sokulacağım…”

(A’râf 7/17)

Kur’an-ı Kerim, insanın en büyük düşmanını bize bizzat tanıtır: İblis. Onun insanla olan düşmanlığı, Hz. Âdem’e secde etmemesiyle başlar ve kıyamete kadar sürecek bir tuğyan ile devam eder.

A’râf Suresi 17. ayette, İblis’in Rabbine karşı verdiği meydan okumada insanlara nasıl musallat olacağını açıkça ilan ettiğini görüyoruz:

“Sonra andolsun ki, onlara önlerinden, arkalarından, sağlarından ve sollarından sokulacağım. Onların çoğunu şükredenlerden bulamayacaksın.”

Bu ayet, şeytanın insanlara her yönden saldıracağını bildirir. Peki bu yönler neyi ifade eder? Şeytan hangi kapılardan insanın kalbine sızar?

1. Önlerinden Yaklaşma

(min beyni eydîhim)

• Gelecek korkuları ve arzuları üzerinden çalışır.
• Şeytan, insanı endişelerle, “ileride zengin ol, sonra tövbe edersin”, “önce dünya dursun” gibi düşüncelerle oyalar.
• Ahireti unutturmak, dünyayı yegâne gaye haline getirmek ister.

2. Arkalarından Yaklaşma

(min halfihim)

• Geçmiş günahlar, hatalar, travmalar üzerinden vesvese verir.
• “Sen zaten yoldan çıktın, tövbe etsen ne fayda!” diyerek ümitsizliğe düşürmek ister.
• Bu yön, kişiyi Allah’ın rahmetinden koparma çabasıdır.

3. Sağlarından Yaklaşma

(an eymânihim)

• Bu taraf, dinin, hayrın ve doğruluğun yönüdür.
• Şeytan burada, kişinin yaptığı güzel amellerin içine riyâ, kibir, kendini beğenme gibi gizli zehirler katmak ister.
• Amel yapanı, amelinden dolayı gurura sürükleyerek sevabını sıfırlar.

4. Sollarından Yaklaşma

(an şemâilihim)

• Bu yön, günah, haram, tembellik, boş işler tarafıdır.
• Şeytan burada doğrudan günaha çağırır, haramı süsleyip cazip gösterir.
• Hatta bazı haramları normalleştirerek insana fark ettirmeden günaha sokar.

5. Yukarı ve Aşağı Neden Yok?

Kur’an’da şeytan sadece dört yönü zikreder. Müfessirler, yukarı yönün Allah’a giden yol olduğunu ve şeytanın buraya müdahale edemediğini, aşağı yönün ise insanın iç dünyası (nefs) olduğunu, zaten orayı kışkırttığını ifade ederler.

6. Hedef: Şükürsüzlük

Ayetin sonunda geçen ifade çok dikkat çekicidir:

“…Onların çoğunu şükredenlerden bulamayacaksın.”

Yani şeytanın asıl amacı, insanı nankörlüğe ve gaflete sürüklemektir. Çünkü şükür; imanın, teslimiyetin, kulluğun en temel göstergesidir.

Sonuç:

Şeytan dört yönden gelir:

• Gelecek korkusuyla,
• Geçmişe takarak,
• Amelleri zehirleyerek,
• Günahları süsleyerek…

Bu yüzden insanın kendini koruması için:

• İstiâze (Allah’a sığınma),
• Tefekkür ve murakabe,
• Amellerde ihlas,
• Tevbe ve şükür üzere yaşaması gerekir.

Allah’a yönelen bir kul, şeytanın tüm sızma yollarını kapatmış olur.