Kur’an’da Mizanla Yüzdürülmek: Gemi, Gökyüzü ve Kudretin Denge Dersi

1. Giriş: Kur’an’da Yüzmek, Taşınmak ve Dengede Kalmak

Kur’an’da hem gemi hem gezegen hem de gökyüzü, yüzmek veya yükselmek fiiliyle anlatılır. Bu üç unsurun ortak noktası şudur:

Allah tarafından verilen bir dengeyle (mizan) yüzdürülmekte veya yükseltilmektedir.

Bu denge, önce fizikte başlar ama Kur’an bunu sadece teknik bir anlatım için değil, manevî bir hakikatin aynası olsun diye zikreder.

2. Bakara 164 ve Yasin 41–42: Yüzdürülmüş Gemiler

“…İnsanlara fayda veren şeylerle denizde yüzüp giden gemilerde…”

(Bakara 2:164)

“Zürriyetlerini dolu gemide taşımamız, onlar için bir delildir.”

(Yasin 36:41)

• Gemi, suyun kaldırma kuvveti ile ayakta kalır.
• Ama bu sadece bir fizik kanunu değildir; Allah’ın koyduğu mizanın bir sonucudur.
• Elmalılı der ki: “Gemi, mizan olmasa hemen batar. Su taşırsa, Allah’ın emriyledir.”

3. Yasin 40: Gök Cisimlerinin Yüzmesi

“Güneş ne Ay’a yetişebilir, gece de gündüzü geçemez. Her biri bir yörüngede yüzüp gider.”

(Yasin 36:40)

• Güneş, Ay ve yıldızlar da yesbehûn – yüzmektedir.
• Bu da gökteki mizanı gösterir:
  
• Kütle
• Yörünge
• Hız
• Çekim

Yani:

“Gökteki gezegen, denizdeki gemi gibidir; mizanla ayakta durur.”

4. Rahman 7–9: Mizanla Yükselen Gök, Ahlakla Yükselen İnsan

“Göğü yükseltti ve mizanı koydu. Sakın dengeyi bozmayın. Adaleti dosdoğru tutun. Terazide eksik yapmayın.”

(Rahman 55:7–9)

a. 7. Ayet: Fizikî Denge

• Göğün yükseltilmesi: kozmik düzen
• Mizan: çekim, denge, itme, sabitleme
• Gökteki yörünge sisteminin bozulmaması = mizan

b. 8–9. Ayet: Soyut Denge

• Zulüm etmemek
• Teraziyi doğru tutmak
• Hak ölçüsünde muamele yapmak

Yani:

“Göğün mizanı neyse, insanın adaleti de odur.”

“Gemi nasıl suyun üstünde dengeyle kalıyorsa, insan da hak ölçüsünü gözeterek selametle gider.”

5. Fahreddin er-Râzî ve Elmalılı’nın Yorumu

• Râzî: Gemi, yıldız ve gök, hepsi Allah’ın koyduğu ölçü ile işler. Bu ölçü bozulursa kıyamet olur.
• Elmalılı: Mizan, sadece fizikî değil, şeriatî ve ahlakî bir ölçüdür. İnsan mizanı bozarsa dünyadaki düzen de bozulur.

6. Sonuç: Gemi ve Gök Dengede, İnsan da Öyle Olmalı

“Gökler mizanla yükseklik kazanırken, gemi de mizanla suyun üstünde kalır. İnsan ise mizanla ahlak ve adaletle ayakta kalır.”

Kur’an’da bu ayetlerin aynı fiil ve kavramlarla anlatılması tesadüf değil; kudretin evrensel yasasıdır. Mizan her yerde geçerlidir:

• Gökte: yörünge dengesi
• Denizde: kaldırma kuvveti
• İnsanda: vicdan, adalet, itidal

Genel Ders: Dengeyi Kaybeden Batar – Gemide, Gökte, Gönülde

Gemi batarsa helak olur, gök sistemi saparsa kıyamet olur, insan mizanı bozarsa zulüm olur.

Kur’an bu yüzden hem fiziği, hem metafiziği, hem ahlakı aynı kavramla inşa eder: mizan.