Ve Siz Biliyorsunuz! — Kur’an’ın Agnostik Zihne Cevabı 

Abdullah Kuloğlu 

 ⸻  Giriş: Bilinemez mi, Yok mu, Bildirildi mi? 

 

Modern çağın zihin karışıklığı içinde bir grup çıkar: “Tanrı varsa bile onu bilemeyiz.” Buna agnostisizm denir. Bu iddiaya göre:

•İnsan sınırlıdır, 

•Tanrı mutlak ve aşkındır, 

•Dolayısıyla Tanrı bilinemez. 

 

Ancak bu fikir ilk bakışta “mantıklı tevazu” gibi görünse de, Kur’an’a göre hakikati örtmenin ince bir kılıfıdır. Çünkü Kur’an tam tersini söyler: “Ve siz (bunu) biliyorsunuz!” (Bakara 2:22) 

 

⸻  Ayetin Metni: “O Rab ki, yeryüzünü sizin için bir döşek, göğü bir bina yaptı. Gökten bir su indirip onunla sizin için çeşitli ürünler çıkardı. Artık bile bile Allah’a denkler koşmayın.” (Bakara 2:22 – Diyanet İşleri Başkanlığı Meali) 

 

⸻  Kelimeye Dikkat: وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ Yani: “Siz bunu bile bile yapıyorsunuz.” Ya da daha açıkça: “Siz bunun yanlış olduğunu biliyorsunuz.” Bu ifade Kur’an’ın agnostik iddiaya doğrudan cevabıdır: “Bilinemez değil, biliniyor — ama inkâr ediliyor.”

 

 ⸻  Peki nasıl bilinir? Kur’an üç temel yol gösterir: 

1.Kevnî deliller (Yaratılış ayetleri): 

•Yeryüzünün düzeni, 

•Göklerin sağlam yapısı, 

•Su döngüsü ve rızık sistemi. 

 

2.Aklî çıkarım (nazari): 

•Her fiilin faili olur, 

•Her düzenin bir kurucusu olur, 

•Sebepler failin varlığına işaret eder. 

 

3.Fıtrî sezgi (vicdan): 

•İnsan yaratıcıya meyillidir, 

•Her çağda ilaha yönelmiştir, 

•Dua, teslimiyet, umut gibi duygular Allah’ı sezdirir. 

 

⸻  Agnostik İddianın Çelişkisi: Bilemem Deyip Bilmek 

  Agnostik kişi der ki: “Tanrı’nın varlığı bilinemez.” Ama bu söz kendini çelişkiye sokar. Çünkü: 

 

•“Bilemem” demek, bilgi hakkında bir bilgi vermektir. 

•Yani: “Tanrı hakkında kesin bilgi edinilemez” demek, aslında bir kesin bilgi iddiasıdır.  Bu neye benzer? 

•“Hiçbir şey kesin değildir.” (Bu da mı kesin değil?) 

•“Tüm doğrular görecelidir.” (Bu doğruysa, o da göreceli mi?) 

•“Tanrı bilinemez.” (Bu bilgi nereden geldi?) Yani: “Bilinemez” diyen kişi, “bilinemezliğin bilgisine” sahip olduğunu iddia ediyor. Bu da felsefî olarak kendi ayağına sıkmaktır. 

 

⸻  Kur’an’ın Alternatifi: Bilgiden Kulluğa Kur’an’da bilgi amaç değil, kulluk için araçtır. 

Bu yüzden Bakara 21. ayette şöyle denir: “Sizi ve sizden öncekileri yaratan Rabbinize kulluk edin. Umulur ki sakınırsınız.” (Bakara 2:21) 

Yani: 

•Yaratılış delildir, 

•Delil bilgi doğurur, 

•Bilgi kulluğa götürür. 

 

⸻  Sonuç: Agnostik şüphecilik, hakikatten değil, sorumluluktan kaçıştır.

Kur’an bu kaçışı teşhis eder ve şöyle der: 

“Ve siz biliyorsunuz!” Bilgiyi inkâr değil, gereğini yapmak gerekir. Çünkü “bilmiyorum” bahanesi kalmamıştır.