Zinciri Kim Başlattı? Sebep-Sonuç Makinesi ve İradesiz Bilimin Çöküşü
(Alacakaranlıktan Sözde Aydınlığa – Bölüm II)
Hazırlayan: Abdullah Kuloğlu
🔁 1. Sebep–sonuç zinciri: Bilimin motoru ama mantığın tuzağı
Batı bilimi, özellikle Aydınlanma’dan sonra şunu iddia etti:
“Her olayın bir sebebi vardır. Bu sebepler zinciri evreni açıklar.”
Peki doğru mu? Yalnızca kısmen.
Evet, fizikî dünyada sebep-sonuç ilişkisi gözlemlenir.
Ama bu ilişki zorunlu bir bağ değildir, sadece alışılmış bir düzendir.
Bunu ilk fark edenlerden biri: Gazâlî.
“Odun ateşte yanar, çünkü Allah öyle dilemiştir. Ateşin zorunlu özelliği değildir.”
(Tehâfütü’l-Felâsife)
🧠 2. Felsefî kriz: Zincir nereye kadar gider?
Sebep–sonuç zinciri şöyle işler:
A → B → C → D…
Ama bu zincir sonsuz geriye giderse, ciddi bir kriz ortaya çıkar:
Başlangıç yok,
İrade yok,
Anlam yok.
Bu durumda şu üç şey çöker:
Sorumluluk (çünkü her şey zorunlu),
Ahlâk (çünkü tercih yok),
Allah inancı (çünkü zincirin kendisi tanrılaşır).
İşte bu yüzden bu zincirin bir yerde kesilmesi, yani kendi dışında hiçbir sebebe muhtaç olmayan ilk faile varılması gerekir.
💥 3. Zincirin Asıl Kırıldığı Yer: Big Bang
🔓 Aydınlanmacılar ne yaptı?
Newtoncular ve materyalistler, zinciri sonsuz geriye doğru uzattılar.
Evreni ezelî, tabiatı zorunlu ve her şeyi kendi kendine işleyen bir saat mekanizması gibi düşündüler.
Ama bu yaklaşım:
Hem mantıken imkânsızdı (sonsuz geriye gidiş gerçekleşemez),
Hem de bilimsel olarak yanlışlandı.
🌌 Big Bang ne yaptı?
Big Bang dedi ki:
“Evrenin başlangıcı vardır. Zaman, mekân ve madde birlikte yaratılmıştır.”
Bu ne demek?
Evren sonradan meydana gelmiştir.
Zincir, bir anda başlamıştır.
O hâlde zincirin dışında, zamanüstü, madde-ötesi, iradeli bir İlk Sebep zorunludur:
✅ Bu, Allah’tır.
❝O Evvel’dir, O’ndan önce hiçbir şey yoktur.❞ (Hadîd, 3)
Big Bang, sonsuz sebep zinciri modelini çöpe atmıştır.
Bu zinciri başlatan bir "Ol!" emri olmadan açıklama tamamlanamaz.
🔩 4. Newton’un zinciri kırıldı: Bilim artık zincirle açıklayamıyor
✦ Kuantum:
Aynı başlangıç şartlarından farklı sonuçlar çıkabiliyor.
Sebep–sonuç zorunlu değil, sadece olasılıklı.
✦ Gözlemci etkisi:
Gözleyen bilinç yoksa sistem farklı davranıyor.
Bu, iradenin (fail sebep) geri dönüşüdür.
✦ Kaos ve Entropi:
Basit sistemler bile çok küçük etkilerle karmaşık ve öngörülemez sonuçlar verir.
Evren kendini sürdüremiyor. Dış müdahale olmadan düzen devam edemez.
🧨 5. İradesiz bir evren modelinden özgür insan çıkar mı?
Hayır.
Eğer evren:
Kendi kendine işliyorsa,
Her şey zorunlu zincirle yürüyorsa,
O zaman insan da:
Bu makinenin sadece bir dişlisidir.
O hâlde özgürlük bir yalandır, sorumluluk anlamsızdır.
Ama modern bilim:
Evrenin kendiliğinden olmadığını,
Belirsizlik, tercih ve başlangıç içerdiğini gösterdi.
Bu da bizi tekrar Kelâm’ın ve Kur’an’ın işaret ettiği hakikate getirir:
Her şeyin başında irade vardır. Kudret vardır. Allah vardır.
✨ 6. Kur’an’ın zinciri nasıl kırdığına dikkat:
“Bir şeyi dilediği zaman, O’nun emri yalnızca ‘Ol!’ demesidir; o da oluverir.”
(Yâsîn, 82)
Yani:
Zincir = araçtır.
Başlatan = Allah’tır.
Zincire anlam veren = gayedir.
⚖️ SON SÖZ:
Big Bang ile bilim şunu itiraf etmek zorunda kaldı:
“Zincir kendiliğinden başlamamıştır; başlatılmıştır.”
Ama seküler zihin hâlâ:
“Evren kendiliğinden doğdu” diyerek,
Zinciri başlatan failin adını anmaktan kaçıyor.
Oysa hakikat çok açık:
Zincir vardır. Ama zincirin başında 'Kün!' emri olmadan hiçbir şey var olamaz.
Yorumlar
Yorum Gönder