Kuantum Gerçekliğin Perdesi mi? Dolanıklık, Tünelleme ve Metafizik Hakikat
Giriş: Modern Bilimin Darboğazı
Modern bilim, yüzyıllar boyunca metafizikten ayrılma iddiasıyla yol aldı. Ancak kuantum fiziğinin kapıları aralanınca, özellikle dolanıklık ve tünelleme gibi fenomenler, bu ayrımın yapaylığını ortaya koydu. Yüzeyde görülen bu hadiseler, sadece fiziksel değil, metafiziksel boyutları da içeren bir varlık tasavvurunu zorunlu kılmaktadır.
🔬 Kuantum Fiziğinde Metafiziğin Geri Dönüşü
Süperpozisyon ve Belirsizlik:
Bir parçacığın aynı anda birden fazla durumda bulunması (süperpozisyon), klasik mantığın “bir şey aynı anda hem A hem de A'nın zıttı olamaz” ilkesini zorluyor.
Heisenberg belirsizlik ilkesi, deterministik (önceden kesin olarak bilinir) evren görüşünü yıkıyor.
Gözlemci Etkisi:
Kuantum sistemlerinde gözlem yapan kişinin sistemi etkilemesi, nesnel gerçekliğin gözlemciden bağımsız olmadığını düşündürüyor.
Bu, doğrudan epistemoloji (bilgi felsefesi) ve ontoloji (varlık felsefesi) tartışmalarını gündeme getiriyor.
Dalga-Parçacık İkiliği:
Işığın ve maddenin hem dalga hem parçacık gibi davranması, “bir şey nedir?” sorusunu yalnızca deneyle açıklamayı yetersiz kılıyor.
Bu durum, kategorik varlık anlayışını, yani “bir şey ya şudur ya budur” şeklindeki klasik ontolojiyi sarsıyor.
Kopenhag Yorumu ve Çoklu Evrenler:
Gerçekliğin gözlemle belirlendiği düşüncesi (Kopenhag yorumu) ya da her ihtimalin gerçekleştiği paralel evrenler teorisi, artık bilimsel spekülasyonla metafizik sınırlarının kaynaşması demek.
📌 Sonuç:
Bilim, özellikle kuantum düzeyde metafiziksel zeminden tamamen kopamadı, kopamaz da. Çünkü:
Varlık, neden, amaç, gözlem, bilgi gibi temel soruların çoğu deneyle değil düşünceyle araştırılır.
Bu yüzden metafizik, bilim dışı değil, bilimin önkoşuludur.
💥 Özetle: Bilimciler metafiziği dışlamak istediler ama fizik metafiziğe yakalandı. Kuantum fiziği, bilim kibrinin ve metafiziksiz aklın duvara tosladığı noktadır. İmam Gazâlî’nin “sebepler sadece perde, hakiki fail Allah’tır” sözü, bugün kuantum fiziğiyle çok daha anlamlı hale gelmiştir.
🔔 Kuantum fiziği, yüzyıllardır materyalist ve determinist akıl yapısının örttüğü "hakikate açılan metafizik kapıyı" adeta araladı.
Bu kapının ardında da… 🟢 Felsefe için yeni sorular, 🟢 Kelam için yeni imkânlar, 🟢 İslam için yeni deliller belirdi.
🔎 Aristo’nun Heyûlâ Anlayışından Kuantalamaya: Kesiklilik ve İlahi Takdir
🎯 1. Aristo’nun Süreklilik Anlayışı Aristo’ya göre madde (heyûlâ), kendinde pasif ama sınırsızca bölünebilir ve sürekli bir cevherdir. Hareket, form (sûret) ve gayeye göre işler; ancak madde arka planda hep “süreklidir” — arada boşluk yoktur. Bu anlayış, 17.–19. yüzyıl Batı fiziğine temel olmuştur (Newton fiziği de bu anlayışın mirasıdır). 🔨 Kuantum fiziği bu anlayışı yıkmıştır.
🔬 2. Kuantalama Nedir? Kuantum fiziği der ki: Enerji ve maddenin değişimi “sürekli” değil, “paket paket”tir. Örneğin: Bir atomda elektronlar enerjiyi sürekli değil, belirli “enerji düzeyleri” arasında sıçrayarak alır/verir. Bu düzeyler arasında kalamaz. Bu olaya "kuantalama" denir. Yani evrende: ✅ Enerji süreksiz, ✅ Mekân ve zaman sonlu ve parçalı, ✅ Madde ise bölünemez temel birimlerden (kuark, lepton, vb.) oluşmuştur.
🕌 3. Kelamî Sonuçlar ve Allah’ın Sıfatları Bu gerçeklik, Kur’an’da çok net vurgulanan bazı isim ve sıfatlarla birebir örtüşüyor:
el-Hâlik: Sürekli ve keyfiyetli yaratmayı yapan.
el-Mukaddir: Her şeyi ölçüp biçerek belirleyen.
el-Fâtır: Bir şeyi içinden parçalayarak, farklı formlara dönüştürerek yaratan.
Bu isimler Kur’an’da şöyle geçer:
“Biz her şeyi bir ölçüyle yarattık.” (Kamer 49 )
“Allah her şeyi yaratmış ve ona bir ölçü (takdir) koymuştur.” (Furkan 2 )
➡️ Kuantalama (kesikli ve sınırlı varlık), bu ayetlerin fiziksel düzlemde ispatıdır. ➡️ Varlık sürekli değil, Allah’ın takdiriyle sınırlandırılmış, kesikli, düzenli paketler şeklindedir. ➡️ Yani “sonsuz bölünebilir madde” yoktur; her şeyin sınırı, ölçüsü, kaderi vardır.
📌 4. Aristo vs. Kur’anî Varlık Anlayışı
| Anlayış | Aristo | Kuantum + Kur’anî |
| Madde Yapısı | Sürekli, sonsuz bölünebilir (heyûlâ) | Kesikli, sınırlı (kuantalama) |
| Sebep-Sonuç | Zorunlu ve mekanik | Olasılıksal ve iradeye açık |
| Varlık Nedeni | Doğal form + içkin neden | İlahi takdir ve yaratma |
| Sınır ve Ölçü | Zımnen sınırsız | Açıkça sınırlı ve ölçülü |
📌 Kısaca: Kuantalama, sadece fiziksel bir olay değil; bir kelamî delildir: ❝ Her şey parçalıysa, demek ki bu parçaları seçen, sınır koyan, ölçü veren bir Mükaddir var. ❞ Tesadüf değil; takdirdir. Kaos değil; kaderdir.
5. Ehad-Samed Zinciri: Fahreddin er-Râzî ve Kuantalama Üzerinden Tevhid Fahreddin er-Râzî’nin “her mürekkeb hadistir, her hadis mümkündür, her mümkün vacibe muhtaçtır” delili — sadece aklî değil, aynı zamanda Kur’anî bir temele dayanır. Bu temel, İhlâs Suresi’nin şu iki ayetinde gizlidir:
👉 « قُلْ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ » (De ki: O Allah birdir.) 👉 « ٱللَّهُ ٱلصَّمَدُ » (Allah Samed’dir.)
🕋 I. "Allah Ehad'dir" — Vahdâniyetin Mutlaklığı “Ehad” kelimesi “bir” demek değildir; “tek, eşi-benzeri olmayan, hiçbir terkibi olmayan mutlak bir” demektir. Arapça’da “vâhid” = sayılabilir birliktir; “ehad” ise sayılamayan, bölünemeyen, hiçbir mürekkeblik kabul etmeyen tekilliktir. Yani Allah’ın varlığı:
parçalı değil,
bileşik değil,
bir şeyden yapılmış değil,
başka bir şeyle birleşmiş değil.
🌟 II. "Allah Samed’dir" — Varlığın Kendinde Kâmil Olanı “Samed” demek:
Her şeyin muhtaç olduğu ama kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan,
İçinde boşluk bulunmayan (bölünmez),
Kendinde kaim, hiçbir şeye dayanmadan var olandır. Yani: Samed olmak = Vacibü’l-Vücûd olmak demektir.
🔁 II. Ehad → Samed → Allah’tan başka hiçbir varlık samed değildir Eğer Allah Ehad ise, O’ndan başka hiçbir şey bu şekilde “samed” olamaz. Diğer tüm varlıklar ya parçalardan oluşur (mürekkebtir) ya da başkasına muhtaçtır (mümkündür).
Bu zincir şöyle işler:
Kuantum: her şey parçalı → mürekkeb
Mürekkeb → hadis
Hadis → mümkün
Mümkün → samed değil
Samed → sadece Ehad olan Allah
Bu çıkarımın dayanağını Râzî şöyle özetler: “Allah’ın Ehad oluşu, O’ndan başka hiçbir varlığın O’nun gibi ‘samed’ olamayacağını gösterir. Bu da diğer tüm varlıkların mümkün, hadis ve sonradan yaratılmış olduğunu aklî olarak zorunlu kılar.” (El-Muhassal ve Tefsir-i Kebîr, İhlas Suresi)
📌 Kısaca: Kuantum fiziği → parçalanabilirlik → mürekkeblik → hadislik → mümküniyet → Vacibü’l-Vücûd’un gerekliliği.
Bu, hem Kur’anî, hem kelamî, hem aklî bir tevhidden çıkış ve Allah’a dönüş zinciridir.
=============0==============
1. Kuantum Dolanıklık: Mekan ve Zaman Ötesi Bağlantı
Dolanık iki kuantum parçacığı, birbirinden ne kadar uzak olursa olsun, birine yapılan müdahale anında diğerinde de bir değişikliğe neden olur. Bu, klasik fizikte kabul edilemez bir eylemdir. Buradan şu çıkar:
Zamana bağlı sebep-sonuç ilişkisi sarsılır.
Mekan bağlılığı aşılır.
Bir merkezden eş zamanlı olarak kontrol edilen bir sistem izlenimi doğar.
Bu da bambaşka bir soruyu gündeme getirir: Bu "kontrol" mekanizması, fiziksel evrenin içinden mi gelir, yoksa zaman ve mekandan münezzeh bir iradenin tasarrufu mudur?
2. Kuantum Tünelleme: Mümkün Olmayanın Varlığa Geçişi
Kuantum tünelleme, bir kuantum parçacığının, klasik olarak geçemeyeceği bir enerji bariyerini, hiçbir fiziksel kuvvet uygulanmaksızın "geçmesi" fenomenidir. Burada fizikçiler dalga fonksiyonlarıyla açıklama getirse de, şu iki yorum önemlidir:
Parçacık bir yerden "yok oluyor" ve diğer tarafta "var oluyor" gibi davranır.
Bu, klasik anlamda "taşınma" değil, yeniden yaratılma gibidir.
Kelam'a göre bu, şu gerçeği teyit eder:
"Her varlık anbean Allah tarafından yaratılmakta, her yokluktan varlığa çıkış ilahî kudretin eseri olmaktadır."
3. Kur’an’da Işınlanma: Hz. Süleyman’ın Veziri ve Bilginin Kudreti
Kur’an’da Neml Suresi 40. ayette, Hz. Süleyman’a ait bir sahnede "Kitaptan bir ilim sahibi" kişinin Belkıs'ın tahtını "göz açıp kapamadan önce getirdiği" anlatılır. Bu ayette şu hususlar dikkat çeker:
Fiziksel uzaklık ve zaman aşılmıştır.
Bu iş, "kitaptan bir ilim" ile yapılmıştır.
Bizzat Kur’an bunu olağanüstü görmekte ama imkansız saymamaktadır.
Bu, şu soruyu gündeme getirir:
Modern bilimin şu an "kuantum teleportasyon" olarak anlamaya çalıştığı şey, ilahî kudretin bir cilvesi olarak tarih boyunca bazı kullara gösterilmiş midir?
Sonuç: Kuantum, Metafizik ve İlahi Kudretin Tecellisi
Kuantum dünyası, modern bilimi bütün kesinlik iddialarından soyutlamış; , görünmeyeni, ihtimali, belirsizliği ve en önemlisi yaratılış sürekliliğini göz önüne sermiştir. Kuantum dolanıklık ve tünelleme, sadece fiziksel bir merak değil;
"Varlığın arkasındaki mutlak kudretin ilmi, iradesi ve takdirinin hissedildiği kevnî ayetlerdir."
Bu nedenle, bilim metafizikten kurtulmak isterken, bizzat bilim metafiziğe mecbur kalmıştır. Ve bu, Allah’ın kudretinin şanlı bir tecellisidir.
Yorumlar
Yorum Gönder