Alem Sonradandır, Peki Onu Kim Yaratıyor?
Bu soru, insanın zihnini meşgul eden en temel sorulardan biridir: "Bu âlem sonradan var olduysa, onu ve içindekileri kim yapıyor?"
Cevap nettir ve aklın da, vahyin de gösterdiği hakikat şudur: Bu âlemi yoktan var eden, onu idare eden ve her an varlıkta tutan ancak Allah'tır.
1. Âlem Sonradandır
"O, gökleri ve yeri altı günde yarattı..." (Hadîd 4)
"Her şeyi yoktan var etti." (En’am 101)
2. Âlemi Kim Yaratıyor?
3. Allah Alemlerin Rabbi'dir
"O’nun dışında size ne bir dost ne de bir yardımcı vardır." (Bakara 107)
4. Yaratmak Devam Ediyor
5. Sonuç: Yaratıcı, Rab ve Müdebbir Olan Yalnızca Allah’tır
Kelam ilminde bu, "hudûs" (sonradan olma) deliliyle ispatlanır:
Âlemde sürekli bir değişim ve dönüşüm vardır.
Değişen şey sonradır; ezelî olan değişmez.
Sonradan olan her şeyin bir mucidi, fail-i muhtarı (seçerek yapanı) gerekir.
Kur’an da bu hakikati bildirir:
"Her şey helak olacaktır, sadece O’nun Zâtı bâkî kalacaktır." (Kasas 88)
Bu âlem, ezelî değildir. Başlangıcı vardır, yaratılmıştır. Öyleyse bir Yaratıcıya muhtaçtır.
Allah yaratıyor.
Çünkü:
O kadîmdir, başlangıcı yoktur.
Zâtı ile kaimdir, varlığı başkasına bağlı değildir.
İrade sahibidir, diler ve dilemesine bağlı olarak yaratır.
Kudret sahibidir, yaratmaya gücü yeter.
"O bir şeyi dilediği zaman, ona sadece ‘Ol’ der, o da hemen olur." (Yâsîn 82)
Allah sadece yaratan değil, aynı zamanda:
Rab'dir: Terbiye eden, kemale erdiren.
Mülk sahibidir: Her şey O’nundur.
Yöneticidir: Hiçbir şey O’ndan bağımsız değildir.
"Elhamdülillahi Rabbi’l-âlemîn." (Fatiha 2)
Allah, âlemi yaratmış ve onu başıboş bırakmamıştır. Her an, her şeyi ilimle, hikmetle, kudretle idare etmektedir.
"O her an bir iştedir." (Rahman 29)
Hepsinin üzerinde mutlak hükümran olarak يُدَبِّرُ الْاَمْرَ emriyle tedbir ediyor, işi bizzat kendisi yönetiyor. Yaratmış olduğu varlıkların her biriyle ilgili fonksiyonu ve görevi bizzat kendisi tayin ediyor ve hepsinin bir bütün olarak ahenk ve uyum içinde hareket etmesini sağlıyor. Varlıkların meydana çıkmasına, onların zuhura gelmesine karar verdiği gibi, onların görevleri ve ömürleri üzerinde de kendisi hükümran oluyor.
وَيُفَصِّلُ الْاٰيَاتِ Ve ayetleri ayrıntılı olarak açıklıyor. Sonsuz kudretine ve yüce hikmetine şahitlik eden delilleri, alametleri, işaretleri; kâinatı ilk yarattığı şekilde olduğu gibi toplu halde ve tek düze oluşlar ve basit atomlar halinde bırakmıyor. Onları çeşitli bileşikler ve değişik maddeler halinde, çok çeşitli ve farklı özelliklere sahip varlıklar ve canlılar haline getiriyor. Tıpkı Elif-Lam-Ra gibi tek tek harflerden manalı kelimeler, onlardan da hikmetli cümleler, ibretli ayetler ve muhkem kitaplar meydana getirdiği gibi; ilk yaratılışta hece harfleri durumunda olan atomlardan, moleküller, onlardan da çeşitli özellikte değişik maddeler ve zengin bir kainat yaratıyor.
Allah, kitabını ayet ayet indirdiği gibi, çeşitli hadiseleri, değişik tabiat olaylarını ve sosyal gelişmeleri de bir düzen içinde aşama aşama meydana getiriyor, onları nevilendirip çoğaltıyor.
لَعَلَّكُمْ بِلِقَاءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ Ki siz Rabbinizin huzurundaki kavuşmaya yakin hasıl edesiniz, şüpheden uzak olarak inanasınız. Yakinen bilesiniz ki, bir gün olup o yıldızlar gibi, sizin de eceliniz gelecek, bu günkü hareketiniz sona erecek, yaptıklarınızın cezasını çekmek üzere, ister istemez Rabbinizin huzuruna varacaksınız.
Allah’ın yaratması bir defalık bir fiil değildir. O, her an yeniden yaratmaktadır. Bu yüzden varlık sabit değil, sürekli yoklukla varlık arasında bir akıştır.
"Yarattıklarımızı ilk defa Biz yaratmışızdır. Şimdi tekrar onları yaratacağız." (Enbiya 104)
Kelamcılar buna "devamlı halk" derler. Bu da gösterir ki her an her şey Allah’ın iradesi ve kudretiyle ayakta durur.
Bu âlem mümkün varlıktır; kendi kendine var olamaz. Var olmak için bir Zorunlu Varlıka dayanmak zorundadır. O da Allah’tır.
O, her şeyin evvelidir.
O, her şeyin sahibidir.
O, her şeyin terbiyecisidir.
O, her şeyin yöneticisidir.
Bu gerçeğe uyan akıl ve kalp, şu gerçeği haykırır:
"La ilahe illallah" – O’ndan başka ilah yoktur.
"O Evvel’dir, Âhir’dir, Zâhir’dir, Bâtın’dır. Ve O, her şeyi bilendir." (Hadîd 3)
Kaynaklar ve Atıflar:
Elmalılı Hamdi Yazır Tefsiri
Fahruddîn Râzî, Mefâtîhu’l-Gayb
İmam Mâturîdî, Te’vîlât
Kur’an-ı Kerim Mealleri (Diyanet, Ömer Nasuhi Bilmen)
İmam Gazâlî, el-İktisâd fi’l-i’tikâd
Zerreden Küreye Ayetler Serisi
Bu yazı, yaratılışın hem aklî hem de naklî temellerini ortaya koyan yazı serimizin bir parçasıdır.
Yorumlar
Yorum Gönder